Czarny bez (stambucus nigra) to roślina znana od wieków, wokół której rodziło się mnóstwo wierzeń - czasem sprzecznych ze sobą. Z jednej strony powiadano, że sadzenie krzewu przy domostwie chroni przed złem i czarną magią, a z drugiej, że wrzucenie gałązek do ogniska spowoduje ukazanie diabła. Niemniej jednak roślinę tę stosowano jako środek leczniczy o wielu właściwościach. Dziś, gdy tak chętnie wracamy do korzeni medycyny tradycyjnej, zainteresowanie czarnym bzem wzrasta.
Właściwości czarnego bzu jako skarbnica witamin i minerałów
Czarny bez ma wiele właściwości prozdrowotnych za sprawą szerokiej gamy witamin i minerałów, jakie możemy w nim znaleźć. Owoce dostarczają sporych ilości witaminy C, która wzmacnia odporność i chroni komórki przed wolnymi rodnikami, a także witaminy z grupy B, witaminę A oraz minerały takie jak potas, żelazo czy wapń. Kwiaty czarnego bzu natomiast są źródłem flawonoidów, które odpowiadają za działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. To właśnie ogromne bogactwo witamin i minerałów zawartych w czarnym bzie sprawia, że jest on tak bardzo ceniony.
Naturalne wsparcie przy przeziębieniu
Najczęściej czarny bez pojawia się w domowych apteczkach jako sposób na przeziębienie i grypę. Napary z kwiatów wspomagają pocenie, co pomaga obniżyć gorączkę i przyspieszyć walkę z infekcją. Natomiast syropy z owoców czarnego bzu łagodzą kaszel, rozrzedzają zalegającą wydzielinę i ułatwiają jej usuwanie.
Wpływ czarnego bzu na układ odpornościowy
Oprócz witaminy C i antyoksydantów, bez czarny zawiera również związki o działaniu immunomodulującym, co oznacza, że wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu. Warto więc sięgać po syropy czy napary z czarnego bzu nie tylko wtedy, gdy już jesteśmy przeziębieni, ale i wcześniej - profilaktycznie. Regularne spożywanie syropów czy naparów z czarnego bzu w okresie jesienno-zimowym może bowiem sprawić, że infekcje będą łagodniejsze, a my szybciej wrócimy do zdrowia.
Wsparcie dla układu trawiennego
Choć to mniej popularny fakt, bez czarny może również wspomagać układ pokarmowy. Dzięki obecności błonnika i naturalnych kwasów organicznych, owoce bzu mają delikatne działanie regulujące trawienie. Pomagają przy zaparciach, wspierają pracę jelit, a nawet mogą łagodnie wspomagać detoksykację organizmu. W dawnych czasach stosowano również napary z kwiatów na niestrawność i uczucie ciężkości po jedzeniu. To kolejny dowód potwierdzający wszechstronność tej rośliny.
Zastosowanie w kosmetyce
Właściwości czarnego bzu docenia też kosmetologia. Wyciągi z kwiatów i owoców bzu czarnego pojawiają się w kremach, tonikach czy maseczkach. Tonik z czarnego bzu sprawdza się idealnie do oczyszczania cery trądzikowej, a ocet bzu stosowany jest w formie płukanek, które poprawiają kondycję włosów. Bez czarny ceniony jest także za to, że rozjaśnia i odżywia skórę, a także działa przeciwzmarszczkowo i wybielająco - ciekawostką jest, że może zmniejszać widoczność piegów.
Przetwory z czarnego bzu - czy to dobry pomysł?
W Polsce niegdyś przetwory z czarnego bzu cieszyły się popularnością. Z owoców przygotowywano dżemy, alkohole, marmolady, syropy i galaretki. Dlaczego więc dziś tak rzadko się o tym słyszy?
Głównym problemem jest konieczność zachowania szczególnej ostrożności przy przygotowywaniu przetworów. Znaczenie ma już sam zbiór owoców - nie wolno zbierać niedojrzałych owoców, a dla niewprawionej osoby ocenienie dojrzałości może być kłopotliwe. Również szczególną ostrożność należy zachować przy przygotowywaniu przetworów, w których dochodzi do procesu fermentacji, gdyż owoce zawierają glikozydy cyjanogenne. Natomiast podczas obróbki termicznej właśnie ze wspomnianych już związków cyjanogennych wydziela się kwas cyjanowodorowy, dlatego przetworów pod żadnym pozorem nie należy przykrywać.
Jakby z tym wszystkim było mało problemów, dochodzi ostatni - wykorzystując owoce czarnego bzu w kuchni należy je zagotować, a wówczas tracą swoje właściwości lecznicze, więc w gotowym produkcie możemy jedynie cieszyć się jego smakiem.
Czarny bez w napojach i wodach smakowych
Jeśli lubisz smak czarnego bzu, ale nie chcesz przygotowywać samodzielnie przetworów z tego surowca, mamy dobrą wiadomość - czarny bez znalazł swoje zastosowanie w napojach i wodach smakowych. Jedną z propozycji jest woda Icelandic Glacial z aromatem kwiatu bzu, która zachwyca nieskazitelną czystością islandzkiego źródła i subtelnym, kwiatowym smakiem bez dodatku cukru i kalorii. Natomiast dla miłośników bardziej wyrazistych smaków świetnym wyborem będzie Double Dutch Elderflower Tonic, łączący delikatną słodycz kwiatu bzu z charakterystyczną goryczką toniku i nutą jabłka. Oba produkty w doskonały sposób ukazują, jak czarny bez potrafi nadać klasycznym napojom nowy, wyjątkowy charakter.
Czarny bez nie jest dla każdego
Choć włączenie czarnego bzu do swojej diety może obfitować w wiele korzyści, należy mieć na uwadze, że nie jest to produkt dla wszystkich. Główne przeciwwskazania dotyczą świeżej rośliny, która jeszcze nie została poddana obróbce termicznej lub suszeniu. W przypadku gdy prawidłowo przygotowano owoc lub kwiat czarnego bzu, przeciwwskazania nie występują.
Na baczności powinny się mieć osoby, które posiadają uczulenie na któryś ze związków znajdujących się w składzie bzu czarnego - w takiej sytuacji rośliny tej nie powinno spożywać się w żadnej postaci. Natomiast szczególną ostrożność zaleca się tym, którzy cierpią na problemy związane z układem pokarmowym - spożywanie bzu czarnego w nadmiarze może skutkować biegunką i bólem brzucha.
Przed włączeniem czarnego bzu do swojej codziennej diety zaleca się konsultację z lekarzem, szczególnie przez osoby przyjmujące leki na stałe lub borykające się z chorobami przewlekłymi.
Facebook
Instagram
Youtube