Czy zastanawialiście się kiedyś, jak bardzo cenna jest woda, którą codziennie pijemy? Chociaż w Europie brak dostępu do wody pitnej może wydawać się abstrakcją, w skali globalnej sytuacja wygląda zdecydowanie inaczej. Co czwarta osoba na świecie nie ma dostępu do czystej wody pitnej, co czyni ją jednym z najcenniejszych zasobów na naszej planecie.
Globalne nierówności w dostępie do wody
Woda, będąca jednym z podstawowych zasobów naszej planety, staje się coraz bardziej deficytowym dobrem w wielu regionach świata. Według ONZ aż 2 miliardy ludzi nie ma dostępu do bezpiecznej wody pitnej w swoim miejscu zamieszkania. Największe braki dotyczą przede wszystkim obszarów Bliskiego Wschodu, Afryki Subsaharyjskiej oraz części Azji Południowej, gdzie susze, zmiany klimatyczne i niewydolność infrastruktury prowadzą do poważnych problemów z dostępem do czystej wody pitnej. W tych rejonach ludzie muszą często przemierzać znaczne odległości, aby zdobyć choćby minimalne ilości wody, co wpływa na jakość życia, zdrowie oraz rozwój gospodarczy.
W Europie sytuacja wygląda lepiej, jednak i tu widać wyraźne skutki zmian klimatycznych. Na południu kontynentu, szczególnie w Hiszpanii, Włoszech czy Grecji, rosnąca liczba upałów oraz malejące opady prowadzą do problemów z zaopatrzeniem w wodę. W regionach rolniczych, gdzie woda jest kluczowa dla upraw, sytuacja staje się coraz bardziej napięta. Dodatkowo, zanieczyszczenie rzek i jezior oraz nadmierna eksploatacja zasobów wodnych przez przemysł i turystykę pogłębiają kryzys wodny.
W Polsce, choć woda jest dostępna w większości regionów, problemem pozostaje nierównomierny jej rozkład oraz stosunkowo niskie zasoby wodne w przeliczeniu na mieszkańca. Nasz kraj jest jednym z najuboższych w wodę w Unii Europejskiej – zajmujemy 24. miejsce pod względem odnawialnych zasobów słodkiej wody na mieszkańca, co wynosi około 1600 m³1. Szczególnie w okresach letnich rolnicy oraz mieszkańcy dużych miast doświadczają ograniczeń w dostępie do wody. Wyzwania w Polsce dotyczą również poprawy jakości wody oraz modernizacji infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.
Raport Głównego Urzędu Statystycznego krajów UE pod względem odnawialnych zasobów słodkiej wody przypadających na jednego mieszkańca
Rynek wody butelkowanej a dostępność wody
Problemy z dostępnością wody coraz częściej zauważyć możemy również na rynku wody butelkowanej. Ten sam produkt pojawia się w różnych opakowaniach i cenach, co jest wynikiem problemów z dystrybucją oraz dostępnością zapasów. Przykładem może być woda Acqua Panna, której kontyngent przeznaczony na Polskę często trafia na inne rynki, głównie wschodnie, gdzie ze względu na sankcje produkty nie mogą być importowane bezpośrednio.
W efekcie woda z polskiej dystrybucji jest niedostępna dla rodzimych odbiorców i sprzedawcy muszą ją sprowadzać bezpośrednio z Włoch, aby umożliwić swoim klientom jej zakup. Niestety taki ruch wiąże się z koniecznością podniesienia ceny wody, aby zrekompensować wyższe koszty importu. Cierpią więc sprzedawcy, bo muszą zaopatrywać swoje sklepy okrężną drogą i ponosić dodatkowe koszty, a także miłośnicy wielu luksusowych marek wody, bo ich ulubione produkty są trudno dostępne i droższe niż zwykle.
Problem ten dotyka nie tylko konsumentów, ale także restauracji i hoteli, które muszą dostosować swoje zamówienia do zmieniającej się podaży.
Jak zwiększyć dostępność wody pitnej i dbać o jej zasoby?
W odpowiedzi na globalne i lokalne wyzwania, związane z brakiem wody, powstają innowacyjne inicjatywy, dążące do poprawy sytuacji na całym świecie. Ciekawym tego przykładem jest projekt LAKE, który wprowadza tokeny walutowe (LAK3) oparte na zasobach wodnych. Celem projektu jest zwiększenie dostępności wody poprzez umożliwienie lepszego zarządzania zasobami i inwestycji w infrastrukturę wodną.
Zapewnienie wszystkim ludziom dostępu do czystej wody pitnej oraz sanitariatów to z kolei cel, który postawiła sobie Organizacja Narodów Zjednoczonych i zamierza go zrealizować do 2030 roku. W ramach tego planu prowadzone są różnorodne inicjatywy wspierające rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej oraz edukację na temat oszczędzania wody.
Takie rozwiązania mogą odegrać kluczową rolę w budowie bardziej zrównoważonej przyszłości, w której dostęp do wody będzie zapewniony dla każdego, niezależnie od miejsca zamieszkania.
Woda jako przyszły zasób inwestycyjny
Czy w przyszłości woda stanie się zasobem wycenianym na światowych giełdach obok złota czy ropy naftowej? Takie scenariusze mogą wydawać się coraz bardziej realne. Jeśli woda będzie przedmiotem handlu na globalnym rynku, kraje dysponujące dużymi zasobami słodkiej wody mogą zyskać znaczną przewagę ekonomiczną. Mowa tutaj przede wszystkim o Brazylii, która posiada aż 12% globalnych zasobów wody słodkiej, ale też o Rosji, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Chinach.
W porównaniu do krajów afrykańskich Polska jawi się jako kraj dość bogaty w zasoby wód podziemnych i powierzchniowych. Jednak - jak pokazują wcześniejsze dane - nasz wynik również nie napawa optymizmem i jest jednym z najniższych w Europie. Dlatego też konieczne jest odpowiedzialne zarządzanie zasobami wodnymi i inwestowanie w ich ochronę. Warto więc w codziennym życiu pamiętać, że woda to nie tylko produkt na sklepowej półce – to podstawowy element naszego istnienia. Dbajmy o nią, zanim stanie się luksusem, na który nie wszystkich będzie stać.
Facebook
Instagram
Youtube